Door de oorlog was Poeriem dit jaar anders dan anders. Bij ons in Ra’anana was geen optocht. Het feest was verplaatst naar het park dat een beetje aan de rand van de stad ligt, tegen Herzliya aan. Het park is goed te beveiligen, want er staat een vriendelijk ogend hek omheen. Het ligt ook niet zo in het zicht als een optocht door het centrum. Velen vinden dat er nauwelijks een reden is voor feest vanwege de gegijzelden (hoeveel zijn er nog in leven?) en soldaten die gestaag sneuvelen.

In Jeruzalem was wel een optocht, zoals gebruikelijk. Die stad is nu eenmaal religieuzer en uit een opiniepeiling bleek dat vooral religieuzen vasthouden aan de traditionele Poeriemviering. Zij willen die traditie niet laten verstoren, waar ook wat voor te zeggen is. Bij Poeriem gaat het immers om antisemitisme, zoals je nu ook overal ziet opduiken vanwege de Gazaoorlog. Alleen het afwenden van die dreigende ondergang, zoals centraal staat bij Poeriem, dat is nog wat te vroeg gejuicht.

Mijn vrouw en ik waren naar een Poeriemlunch van de afdeling Netanya-Sharon van de Irgoen Oleh Holland, de Nederlandse immigrantenvereniging. Het leek aanvankelijk niet door te gaan, omdat maar weinigen zich in eerste instantie hadden aangemeld. Er was zelfs iemand die bezwaar maakte tegen de lunch ter gelegenheid van Poeriem. Hij vond het niet kunnen. Daarna was er nog een bel- en Whatsapp-ronde en toen bleek dat er toch velen wilden komen. Het was geen uitbundige lunch. Dat hoefde ook niet. Er was een ouderwetse BINGO gepland, doch niemand had daar trek in. Wel werd er aan de diverse tafels veel onderling gepraat over van alles. Aan het eind was iedereen blij elkaar weer gezien te hebben in deze moeilijke tijden. Er is gewoon behoefte aan contact om alles wat er gebeurt niet alleen of louter met je partner te hoeven verwerken.

Wat er in Nederland gebeurt met de toenemende Israël- en ook jodenhaat vervult iedereen met zorg. Iemand aan de tafel waar mijn vrouw en ik zaten, was heel somber. Ze zei dat zij het gevoel had dat het blijkbaar mooi was geweest. Israël had 75 jaar bestaan en nu gaat het bergafwaarts. Ze doelde niet alleen op de oorlog en de reacties uit de wereld daarop die Israël verantwoordelijk houden voor alle ellende. Het ging haar om de demografie van het land. Er komen steeds meer charediem (ultraorthodoxen) die niet het leger in willen, terwijl dat hard nodig is om het land te verdedigen. Dat loopt volkomen vast naar haar oordeel. Anderen onderkenden dat gevaar, doch als er iets onvoorspelbaar is, is het de toekomst.

Zo kunnen demografische ontwikkelingen toch anders gaan dan gedacht. De aanwas van de charedische sector is onmiskenbaar. Als ze echter het land gaan verlaten, omdat ze niet het leger in willen, zoals een vooraanstaande rabbijn te kennen had gegeven, en er komt - helaas aan de ene kant – een nieuwe instroom op gang vanwege toenemend antisemitisme in de wereld, dan ziet het plaatje er weer anders uit.