Pesach staat voor de bevrijding uit de eeuwenlange slavernij in Egypte. Persoonlijk zie ik het exodusverhaal als een epos over het ontstaan van het Joodse volk. Net zoals het Bijbelse scheppingsverhaal in mijn ogen een dichterlijke vertelling is over het ontstaan van de wereld. Ik neem het niet zo letterlijk, maar dat doet helemaal niets af aan de betekenis van deze oude verhalen. Ze blijven actueel.

Dit jaar hadden we tijdens de seder een extra stoel neergezet voor de gegijzelden in Gaza. Hoeveel van hen nog in leven zijn, is de grote vraag. Hoe lang ze nog vastgehouden worden, ligt in de schoot van de toekomst verborgen. Het doet pijn om je voor te stellen in welke erbarmelijke omstandigheden zij verkeren. Wat de vrijgekomen gegijzelden daarover vertelden, doet het ergste vrezen.

Normaal gesproken kan je beter niet toegeven aan de chantage die wordt gepleegd door gijzelnemers. Dan is het hek van de dam, want dat betekent groen licht voor volgende gijzelingen vanwege het voordeel dat ermee te behalen is voor de daders. In dit geval ligt dat naar mijn idee toch wat anders. De overheid, vooral de inlichtingendiensten, het leger en de zittende regering hebben hun plicht ernstig verzaakt waardoor 7 oktober kon plaatsvinden. Ze zijn moreel verplicht om alles te doen wat in hun macht ligt om de gegijzelden vrij te krijgen. Hamas vraagt een bizar hoge prijs want ze weten hoe belangrijk Israël het vindt om zijn burgers te beschermen. Als je één mensenleven redt, red je een hele wereld, luidt een Joodse wijsheid. In de islam kennen ze dat ook, heb ik begrepen, al heb ik niet de indruk dat Hamas zich dat erg ter harte neemt. Uiteraard niet als het om de Israëlische of Joodse vijand gaat en ook niet als het om hun eigen mensen in Gaza gaat.

Het is een verschrikkelijk dilemma waarvoor de Israëlische samenleving zich gesteld ziet. Enerzijds wil iedereen niets liever dan Hamas verslaan en zorgen dat er een eind komt aan het schrikbewind van deze islamisten in Gaza. Anderzijds gaan er steeds meer stemmen op om Hamas het stopzetten van de oorlog aan te bieden in ruil voor vrijlating van alle gegijzelden (en het vrijgeven van de lichamen van gedode of overleden gegijzelden).

De officiële lijn is nog steeds: Rafah, het laatste bolwerk van Hamas veroveren om daarmee Hamas militair en bestuurlijk definitief te verslaan. Dat kan uiteraard pas als burgers daar de gelegenheid hebben gekregen om zich in veiligheid te stellen.

De ideologie van Hamas elimineren is iets anders. Dat is haast onmogelijk. Al kan het helpen om ervoor te zorgen dat er een eind komt aan het prediken en onderwijzen van haat, waaraan de UNRWA-scholen jarenlang een grote bijdrage hebben geleverd.

We hebben nog heel wat keren Pesach en sederavonden te gaan voor het zo ver is. Dat is ook een les van de uittocht: die duurde veel langer dan men had gedacht, maar uiteindelijk werd het Beloofde Land toch bereikt.

Liot am chofsji beartseenoe! (een vrij volk in ons eigen land).